Ο έλεγχος της ποιότητας και της ασφάλειας των τροφίμων είναι κρίσιμος παράγοντας για τη βιομηχανία τροφίμων γεγονός που αποτυπώνεται στο μέγεθος της παγκόσμιας αγοράς για τον προσδιορισμό βλαβερών ουσιών στα τρόφιμα το οποίο αναμένεται να φτάσει τα 17Β€ το 2022. Προκειμένου να διασφαλιστεί η ποιότητα των τροφίμων και η προστασία των πολιτών, οι αρμόδιοι ελεγκτικοί μηχανισμοί έχουν θεσπίσει ανώτερα επιτρεπτά όρια για την παρουσία ουσιών που θεωρούνται επιμολυντές ή παράγοντες νοθείας και έχουν καθορίσει αυστηρές διαδικασίες ελέγχου. Οι εγκεκριμένες μέθοδοι είναι συνήθως ενόργανες και πραγματοποιούνται από εξειδικευμένο προσωπικό στα εργαστήρια ελέγχου ποιότητας της βιομηχανίας ή σε πιστοποιημένα εξωτερικά εργαστήρια. Σε πολλές περιπτώσεις ευπαθών τροφίμων, όπως το γάλα, είναι αναγκαίος ο έλεγχος τόσο της πρώτης ύλης όσο και των επεξεργασμένων προϊόντων για επιμολυντές και νοθεία όσο το δυνατόν ταχύτερα και εί δυνατόν κατά την συλλογή τους. Το σύστημα FOODSENS είναι ένα νέο ρηξικέλευθο φωτονικό εργαλείο το οποίο θα καλύψει την επιτακτική ανάγκη της Γαλακτοβιομηχανίας για συμπίεση του χρόνου που μεσολαβεί μεταξύ δειγματοληψίας και αποτελέσματος αλλά και του κόστους των αναλύσεων. Το προτεινόμενο σύστημα θα αναδείξει τα σημαντικά πλεονεκτήματα που εισάγει στη Βιομηχανία Τροφίμων μέσω α) της ταυτόχρονης ανίχνευση αφλατοξίνης Μ1 (AFM1) και νοθείας αιγοπρόβειου με αγελαδινό γάλα στα σημεία συλλογής του γάλακτος και β) στην ανίχνευση των βακτηρίων Bacillus cereus και Listeria monocytogenes σε χρόνο μικρότερο από 10 min, εφόσον τα δείγματα έχουν φορτία >100 CFU/mL και σε έως 6 ώρες για πολύ χαμηλά ή μηδενικά φορτία. Ο έλεγχος της νοθείας αφορά κυρίως την προστασία των καταναλωτών με αλλεργική προδιάθεση στο αγελαδινό γάλα, αλλά και των προϊόντων ΠΟΠ από πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα. Το καινοτόμο εργαλείο FOODSENS βασίζεται σε μία απευθείας εμβαπτιζόμενη φωτονική ψηφίδα που λειτουργεί ως βιοαισθητήρας χωρίς τη χρήση σημασμένων μορίων, και είναι ικανή να παράσχει ποσοστικά αποτελέσματα εντός ολίγων λεπτών. Η ψηφίδα χρησιμοποιεί ολοκληρωμένα νανοφωτονικά κυκλώματα Συμβολομέτρων Mach-Zehnder Ευρέως Φάσματος, τα οποία αποδεδειγμένα έχουν τα όρια ευαισθησίας που απαιτούνται για αναλύσεις πρώτων υλών και προϊόντων της Βιομηχανίας Τροφίμων. Σε κάθε ψηφίδα, ενσωματώνονται 3 συμβολόμετρα, το ένα εκ των οποίων θα είναι το συμβολόμετρο αναφοράς. Η ενσωμάτωση στην ψηφίδα του συμβολομέτρου αναφοράς, προσδίδει το πλεονέκτημα διόρθωσης του σήματος υποβάθρου, ώστε να αίρεται αυτομάτως η επίδραση της μήτρας του δείγματος και να πραγματοποιείται η ανίχνευση με μία μόνο αυτοαναφορική μέτρηση με απευθείας εμβάπτιση του αισθητήρα στο δείγμα. Για την επίτευξη αυτών των στόχων, το FOODSENS θα εκμεταλλευτεί την πείρα στην ανάπτυξη καινοτόμων βιοαισθητήρων δύο ερευνητικών εργαστηρίων του ΕΚΕΦΕ «Δ» και την πολυετή εμπειρία του Γεωπονικού Παν/μου στην ανίχνευση μικροοργανισμών σε τρόφιμα. Η τεχνογνωσία τους θα συνδυαστεί με την δυναμικότητα μίας νεοφυούς ΜμΕ (ThetaMetrisis) με εξειδίκευση σε τεχνολογικές λύσεις για φωτονικά συστήματα. Η αξιολόγηση του FOODSENS θα πραγματοποιηθεί από μία εκ των μεγαλυτέρων Βιομηχανίων Τροφίμων, την εταιρεία ΓΙΩΤΗΣ. Τέλος, οι δράσεις προβολής και διάχυσης των αποτελεσμάτων τόσο στην ακαδημαϊκή όσο και την επιχειρηματική κοινότητα θα συντονιστούν από τον ΣΕΒΤ και το δίκτυο ΠΡΑΞΗ.