Επιστημονική Υπεύθυνη (ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος”): Δρ. Ευαγγελία Λιβανίου

Συμμετέχοντες Ερευνητές (ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος”): Δρ. Σ. Κακαμπάκος, Δρ. Δ. Μαστέλλος, Δρ. Π. Πέτρου, Δρ. Ι. Πιρμεττής

Προϋπολογισμός (ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος”):  237.181,25 ευρώ

Η κοινότητα των Ευρωπαίων παραγωγών αγροτικών προϊόντων βρίσκεται αντιμέτωπη με σειρά “απειλών”, όπως είναι οι διαρκώς αυξανόμενες απαιτήσεις για την παραγωγή τροφίμων ολοένα και υψηλότερης ποιότητας, σύμφωνα με προδιαγραφές που συν τω χρόνω γίνονται πιο αυστηρές. Εάν γινόταν εφικτή η ανάπτυξη ενός ευέλικτου συστήματος, ικανού να παρέχει στους παραγωγούς, τις εταιρείες τροφίμων και τους διανομείς, τη δυνατότητα να ελέγχουν την παρουσία μεγάλου εύρους ειδικών ουσιών που αποτελούν δείκτες ακαταλληλότητας στα τρόφιμα, ανά τακτά χρονικά διαστήματα και με οικονομικώς συμφέροντα τρόπο, θα δινόταν σε όλους τους προαναφερθέντες η ευκαιρία να επιλύσουν τυχόν προβλήματα με αποτελεσματικότητα και ταχύτητα πολύ μεγαλύτερη από την υπάρχουσα. Η συμβατική ανάλυση καταλοίπων φυτοφαρμάκων σε προϊόντα τροφίμων αποτελεί μια κοπιώδη και χρονοβόρο διαδικασία. Οι ευρέως χρησιμοποιούμενες μεθοδολογίες ανάλυσης περιλαμβάνουν κατάλληλη προ-επεξεργασία του δείγματος και προσδιορισμό με τεχνικές ενόργανης ανάλυσης, όπως η αέριος χρωματογραφία και η υγρή χρωματογραφία υψηλής απόδοσης, ώστε να επιτύχουν την απαιτούμενη εξειδίκευση και ευαισθησία για τις διαφορετικές ομάδες των υπό προσδιορισμό ουσιών. Επομένως, η αναγκαιότητα ανάπτυξης εναλλακτικών, γρήγορων μεθόδων ελέγχου είναι προφανής και αναμφισβήτητη.

Το ερευνητικό έργο FOODSCAN σχεδιάσθηκε και υλοποιήθηκε σε μια προσπάθεια της ευρωπαϊκής επιστημονικής κοινότητας να ικανοποιήσει τις προαναφερθείσες ανάγκες τόσο των παραγωγών, με έμφαση στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις- όσο και των τελικών καταναλωτών για υψηλής ποιότητας τρόφιμα. Πιο συγκεκριμένα, αντικείμενο του έργου FOODSCAN ήταν η ανάπτυξη ενός νέου αυτοματοποιημένου βιοαισθητήρα (βασισμένου στην τεχνική της γνωστής στη βιβλιογραφία “βιοηλεκτρικής αναγνώρισης”) για τον προσδιορισμό φυτοφαρμάκων (ή/και άλλων χημικών ουσιών), με τη χρήση κυττάρων με τροποποιημένη επιφάνεια, που φέρει αντισώματα έναντι των φυτοφαρμάκων (ή/και άλλων χημικών ουσιών). Επιπλέον, αναπτύχθηκε ειδική ηλεκτρονική διεπιφάνεια για το χειρισμό και την επεξεργασία των σημάτων της ανάλυσης σε πραγματικό χρόνο.  Το προ-βιομηχανικό πρότυπο που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του έργου ήταν ένας ανοσοαισθητήρας για τον προσδιορισμό των φυτοφαρμάκων 2-methyl-4-chlorophenoxyacetic acid (MCPA), chlorpyrifos/ chlorpyrifos methyl, orthophenylphenol και carbendazim καθώς και της χημικής ουσίας 2,4,6-trichloroanisole (TCA, ειδικά σε δείγματα από φελλό οινοποιίας και σε κρασί). Το προϊόν αναπτύχθηκε μέσα από τη συνεργασία ομάδας μικρομεσαίων επιχειρήσεων από την Κύπρο, την Ισπανία, τη Γερμανία, την Ελλάδα και την Πορτογαλία με τη στήριξη φορέων έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης από το ΗΒ (Uniscan Instruments Ltd) και την Ελλάδα (ΕΚΕΦΕ “Δημόκριτος”, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ΕΥ: Καθηγητής Σ. Κίντζιος. Συντονιστής του έργου ήταν το Institut fϋr Getreideverarbeitung Gesellschaft (IGV), Γερμανία.